Biyoloji Dersi TÜBİTAK Araştırma Projesi 24
Mersin (Myrtus communis L.) Özütünün İnsan Göğüs Kanseri Hücre Hatları (MCF-7, MDA-MB-468 ve MDA- MB-231) Üzerindeki Apoptotik ve Sitotoksik Etkisinin Araştırılması ve Fenolik Asit Bileşiminin Analizi
Deneyin Amacı: Bu çalışmada halk arasında yaygın olarak tüketilen mersin (murt) bitkisinden elde edilen polar (su) özütün, insan göğüs kanseri hücre hatları (MCF-7, MDA-MB-468 ve MDA- MB-231) ve insan primer fibroblast hücreleri üzerindeki apoptotik ve sitotoksik etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada ayrıca elde edilecek aktivite potansiyeli ile fenolik asit miktarı arasındaki doğrusal ilişkiyi görmek için özutün fenolik asit bileşiminin de araştırılması amaçlanmıştır.
Kullanılan yöntem ve işlemler: Bitkisel özüt Soxhlet cihazında metanol ile özütlenmiştir. Özüt daha sonra su ve kloroform ile fraksiyonlanmıştır. Su fazı dondurularak toz hale getirilmiştir. Özütün apoptotik ve sitotoksik aktivitesi MCF-7, MDA-MB-468 ve MDA-MB-231 insan göğüs kanseri hücre hatları üzerinde araştırılmıştır. Apoptotik aktivitede annaxin-V boya bağlama metodu kullanılarak flowsitometri ile ölçüm yapılırken, sitotoksik aktivite tripan mavisi boya dışlama ve MTT yöntemleri ile belirlenmiştir. Özütün fenolik asit içeriğinin tespitinde ise yüksek basınçlı sıvı kromatografisi (HPLC) kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel açıdan da değerlendirmeye tabi tutulmuştur.
Gözlemler/Veriler/Bulgular: Mersin özütünün hücre hatları içerisinde özellikle MDA-MB-468 üzerinde kuvvetli etkinliğe sahip olduğu belirlenmiştir, özüt ile muamele edilmiş bu hücre hattında % 24 oranında apoptosis gözlemlenmiştir. Bunu sırasıyla MDA-MB-231 (% 20) ve MCF-7 hücre hatları izlemiştir (% 17). Kontrol grubu olarak kullanılan sağlıklı insan hücreleri (insan primer Fibroblast hücreleri) özüt ile muamele edildiklerinde yalnızca % 0.76 oranında apoptotik uyarılma sergilemiştir. M. communis’den elde edilen polar özüt, üç hücre hattı üzerinde de dikkate değer sitotoksik etkinlik sergilemiştir. Tum hücre hatlarında, kullanılan özüt derişiminin artışına paralel olarak sitotoksik etkinlikte artış gözlemlenmiştir. Hücre hatları içerisinde özüte karşı en yüksek duyarlılığı sergileyen MDA-MB-468 hücre hattı olmuştur. 100 mg/ml özüt varlığında hücrelerin % 74’ünde sitotoksik etki gözlenmiştir. İnsan primer fibroblast hücre hatlarında ise 100 mg/ml özüt varlığında yaklaşık % 6 oranında sitotoksik etkinlik gözlemlenmiştir. HPLC analizi sonucunda özütte oldukça yüksek oranlarda gallik asit, p-hidroksi benzoik asit ve o-kumarik asit tespit edilmiştir.
Sonuçlar: Burada elde edilen sonuçlar, mersinden (M. communis) elde edilen polar özütün, MCF-7, MDA-MB-468 ve MDA-MB-231 hücre hatları üzerinde kayda değer oranlarda apoptotik ve sitotoksik etkinliğe sahip olduğunu göstermektedir. Kontrol grubu olarak kullanılan insan primer fibroblast hücre hatları üzerinde gözlemlenen kabul edilebilir apoptotik ve sitotoksik oranlar da, kullanılan materyalin etkinliği hakkında ümit vaat edici sonuçlar ortaya koymuştur. Elde edilen sonuçların tıp alanında kullanılabilir olması için, mersin bitkisinde aktiviteden sorumlu kimyasal bileşenin tespiti gerekmektedir. Bunun için daha ileri düzeyde analizlerin yapılmasına ihtiyaç vardır. Ayrıca tespit edilen etken maddenin etkili olduğu minimum derişim düzeyinin tespit edilmesi de bundan sonra yapılması gereken çalışmalar arasındadır.
SİVAS ÖZEL SİVAS FİNAL ANADOLU LİSESİ
Danışman: Arzuhan Şıhoğlu Tepe
Proje Öğrencileri
ŞEYMA HACIALİBEYOGLU
BARIŞ GÜLEÇ
