BİLİM VE BİLİMSEL ÇALIŞMA BASAMAKLARI

Bir bilim insanı her zaman ‘Neden’ ve ‘Nasıl’ sorularını sorar. Bilim de hep bu sorulara yanıt arar.
Bilim ile uğraşan kişiler bir konuda bilgi toplamak ve sonuca ulaşmak için bilimsel çalışma basamaklarını izlerler. Bilimsel çalışma basamaklarının ilk adımı, gözlemlediğiniz bir olay hakkında soru sormaktır.

Bilimsel Çalışma Basamakları

1. Problemi tanımlayıp ortaya koymak
Bilim insanları, genellikle problemi bir soru ile ortaya koyarlar. Örneğin, “Domates bitkisi oda sıcaklığından yüksek sıcaklıklarda daha hızlı mı büyür?” sorusu sizin için bilimsel çalışma basamaklarını kullanarak çözebileceğiniz bir sorudur.

2. Bilgi toplamak
Daha önce gördüğünüz olaylar üzerinde düşünmek, yeni gözlemlerde bulunmak, sizin çalıştığınız konu üzerinde çalışan başka birileri var ise onlarla ya da o konunun uzmanı olan kişilerle fikir alışverişinde bulunmak, kaynak taraması yapmak gibi çalışmaları kapsar.

3. Hipotez kurmak
Bilim insanları ele aldıkları problemin çözümüne yönelik olarak bulmayı umut ettikleri sonuçları bir hipotez şeklinde ortaya koyarlar. Hipotez problemin çözümüne yönelik önerilmiş cevaptır. Çözmek için uğraştığınız problemin olası yanıtı hakkında, topladığınız bilgilere dayanarak önceden bir tahminde bulunmak anlamına gelir.

4. Deney Yapmak
Kurulan hipotezi test etmek için bilim insanları deney yaparlar. Örneğin, “Oda sıcaklığından yüksek sıcaklıklarda domates bitkisinin daha hızlı büyüyebileceğini” varsaymak bir hipotezdir. Bu hipotezin doğru olup olmadığı, kontrollü deneyler yapılarak kanıtlanmalıdır. Hipotezin doğruluğu kanıtlanırsa o hipotez, TEORİ haline ulaşır.

5. Deneysel gözlem ve veri toplamak
Bilim insanları, yaptıkları deneyleri çok dikkatli gözlemler ve elde ettiklerini düzenli bir şekilde kayıt ederler. Bu kayıtlara, bilim dilinde VERİ denir.

6. Verileri düzenlemek ve analiz etmek
Bilim insanları elde ettikleri verileri düzenlerler. Grafikler, tablolar ve diyagramlar, verileri düzenlemekte kullanılan yöntemlerdir.

7. Sonuca ulaşmak
Verileri değerlendirerek elde ettiğimiz sonuç, hipotezimizin doğru olup olmadığını gösteren bir özettir. Elde ettiğimiz sonuç, bazen hipotezimizi değiştirmemizi gerektirebilir.

8. Sonucu yayımlamak
Bilimsel çalışma basamaklarını izleyen kişiler ulaştıkları sonucu toplantılar yoluyla ya da makaleler yazarak kamuoyuna sunarlar. Böylelikle diğer insanlar, yapılan bu çalışmaları kendileri de deneyip ya probleme yeni bir bakış açısı getirebilir ya da bu çalışmaları daha ileri araştırmalara taşıyabilirler.