BEN BİR KÂŞİFİM, YAŞADIĞIM KENTİ KEŞFEDİYORUM
Yrd. Doç. Dr. Meltem UÇAR
Mersin Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü
Tarihi yapılar ve alanlar ait oldukları toplumun ve insanlığın geçmişini ve kültürünü yansıtan önemli belgelerdir. Tarihi çevrelerin korunması, kültürlerin devamlılığının ve sürekliliğinin sağlanmasında temel etkenlerden biridir. Anıtsal yapıların dışında, konutları, tarihi çarşıları, endüstri yapılarını, peyzaj düzenlemelerini, geleneksel oyunları, törenleri içerecek biçimde genişleyen tanımı ile kültür varlığı, her zamankinden daha çok günlük yaşamın konusu olmuş ve kullanıcıları ilgilendirir hale gelmiştir. Bu nedenle kültür varlıklarının korunmasında ve sürekliliğinin sağlanmasında kullanıcıların yaklaşımları büyük önem taşımaktadır. Kullanıcıların koruma konusunda yeterli bilgi ve bilinç düzeyine sahip olabilmeleri için, çocukluk dönemlerinden itibaren koruma konusunda farkındalık sahibi olmaları gerekmektedir.
Bu çerçevede, 4004 kodlu TUBİTAK Bilim ve Toplum Proje Destekleme Programı, 2013 yılı Ocak ayı başvuruları kapsamında desteklenmesine karar verilen “Ben Bir Kâşifim, Yaşadığım Kenti Keşfediyorum” başlıklı projenin amacı; öğrencilere bilimsel bakış açısı kazandırarak, bilimsel düşünme ve araştırma yönteminin uygulanması ile tarihi çevrenin sahip olduğu değerler konusunda farkındalık oluşturmaktır. Belirlenen amaç doğrultusunda öğrencilerin, sözlü tarih, yerinde gözlem ve görüşme gibi bilimsel araştırma yöntemlerini kullanarak yaşadıkları tarihi çevrenin korunmasını gerekli kılan değerleri kendi tespitleri doğrultusunda keşfetmeleri; uzmanların sunumları ile yaşadıkları şehrin tarihi dokusu hakkında bilgi edinmeleri; yaşadıkları kenti koruma bilimi bakış açısı ile yeniden anlamlandırmaları hedeflenmektedir.
Hedef kitle olarak Mersin İli Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumunda kalan, Mersin ili 5 Yatılı Ortaokul Bölge Okulunda okuyan ve 3294 sayılı kanun kapsamına giren 6. ve 7. sınıf öğrencileri belirlenmiştir. Öğrencilerin 6. ve 7. Sınıf düzeyinden seçilmiş olmasının nedeni, Sosyal Bilgiler dersi 4. ve 5. sınıf müfredatında “Kültür ve Miras” öğrenme alanı ile 5. sınıf müfredatında “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanlarının yer almasıdır. Böylece kültür varlığı konusunda bilgisi olan öğrencilerin, öğrendikleri bilgileri yaşadıkları çevredeki kültür varlıkları ile ilişkilendirmelerinin ve proje ile kazanacakları bilimsel yaklaşımları uygulamalarının projecin uygulanmasını kolaylaştıracağı düşünülmektedir.
Etkinliğe 75 öğrenci katılacaktır. Öğrenciler 25’şer kişilik gruplara ayrılacak ve ardışık 3’er günden oluşan 3 dönem halinde etkinliğe katılacaklardır. Her eğitim döneminde öğrenciler uzmanlar tarafından sözlü tarih, gözlem, görüşme yöntemleri hakkında bilgilendirilecek, proje kapsamında hizmet alımı ile geliştirilecek olan “Ben Neredeyim” bilgisayar oyunu ve “Dünya Kültür Mirası Yap-boz Oyunu” gibi oyunlarla kültür varlıkları hakkında bilgi edinecek, Tarsus tarihi kent merkezinde yerinde inceleme ve gözlem yapacak, Mersin Üniversitesi Mimarlık Bölümü stüdyolarında topladıkları verileri değerlendirecek; maket, poster ve bilgisayar ortamında sunuş hazırlama çalışmaları yapacaktır. Etkinlik sonunda öğrencilerce hazırlanan maket, poster ve sunumlar okullarda projeye katılmayan diğer öğrencilere sunulacaktır.
Proje, Mersin Üniversitesi Kampusu’nda kurulmuş olan “Mersin Çocuk Üniversitesi” kapsamında desteklenecektir. Ayrıca, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı proje paydaşı olarak öğrencilerin yemek, konaklama ihtiyaçlarını nakdi katkı olarak karşılamaktadır. Projenin diğer bir paydaşı olan Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü projenin sürdürülebilirliği ve yaygınlaştırılması noktasında gerekli sorumluluğu üstlenmektedir.
Proje amacı doğrultusunda tanımlanan etkinlikler birbirini tamamlayacak biçimde geniş bir açılımda öğrencilere katkı sağlayacak biçimde kurgulanmıştır. Tanımlanan etkinlikler, bilimsel düşünme sisteminin benimsenmesi ve bilimsel araştırma yöntemlerinin deneyimlenmesi ile bilimin popüler hale gelmesine ve bilime olan ilginin artmasına katkı sağlayacaktır. Ayrıca, alan çalışmasının tarihi kent merkezinde yapılması, kültürel mirasın taşıdığı değerler ve korunmasının önemi konusunda bilgi ve bilinç düzeyi yüksek bireylerin yetiştirilmesine katkıda bulunacaktır
Proje kapsamında geliştirilecek olan “Ben Neredeyim” bilgisayar oyunu ve “Dünya Kültür Mirası Yap-boz Oyunu” Mersin Çocuk Üniversitesi bünyesinde başka çocukların da kullanımına açılacak ve farkındalık oluşturma çalışmalarının devamlılığını sağlayacaktır.
Proje sürecinde öğrencilerin iletişim bilgileri alınacaktır. Proje sonunda “kent kâşifi” unvanı verilecek olan öğrenciler, Üniversitede proje sonrasında geliştirilecek benzer projeler hakkında bilgilendirilecek, Mersin Çocuk Üniversitesi bünyesinde hazırlanacak benzer projelerde rehber olarak görev almaları desteklenecek ve okulları ile Üniversite arasında bilgi akışını sağlamaları beklenecektir. Böylece proje amacına yönelik çalışmaların ve öğrencilerin gelişiminin devamlılığının sağlanması planlanmaktadır.
Öğrencilerin koruma konusunda farkındalık sahibi olmalarını, yaşadıkları çevreyi tanımaları üzerinden geliştirilmeyi planlayan bu yaklaşım, proje sonrası edinilen deneyim ve sonuçların paylaşılması ile başka kentlerde uygulanacak benzer uygulamalar için yol gösterici olacaktır.
