
Bağımlı Değişken , Bağımsız Değişken ve Kontrol Edilen Değişkenler : Bu kavramları daha detaylı bir şekilde açıklayalım ve ardından bir örnek deney verelim.
Bağımlı Değişken , Bağımsız Değişken ve Kontrol Edilen Değişkenler
-
Bağımlı Değişken:
- Tanım: Bağımlı değişken, bir deneyin sonuçlarını ölçen veya değerlendiren değişkendir. Yani, bağımsız değişkenin manipülasyonu sonucunda ortaya çıkar.
- Örnek: Bir öğrenci deneyinde, öğrencilerin matematik sınavındaki notları bağımlı değişken olabilir. Bu durumda, bağımlı değişken öğrencilerin performansını temsil eder.
-
Bağımsız Değişken:
- Tanım: Bağımsız değişken, araştırmacının deneyi kontrol etmek veya değiştirmek amacıyla manipüle ettiği değişkendir.
- Örnek: Öğrenci deneyinde, öğrencilere verilen öğrenme materyalinin türü (örneğin, kitap, video, interaktif yazılım) bağımsız değişken olabilir. Araştırmacılar bu faktörü değiştirerek öğrenci performansındaki olası etkileri inceleyebilirler.
-
Kontrol Edilen Değişkenler:
- Tanım: Kontrol edilen değişkenler, bir deneyde sabit tutulan ve diğer değişkenlerin etkilerini izole etmeye yardımcı olan faktörlerdir.
- Örnek: Öğrenci deneyinde, sınıfın ısısı, öğrenci başlangıç seviyesi, sınavın zorluk derecesi gibi faktörler kontrol edilen değişkenler olabilir. Bu faktörler sabit tutularak, bağımsız değişkenin etkisi daha net bir şekilde anlaşılabilir.
Örnek Deney: Öğrenme Materyali ve Matematik Başarısı
- Amaç: Farklı öğrenme materyallerinin öğrencilerin matematik sınavındaki başarıları üzerindeki etkisini incelemek.
- Bağımsız Değişken: Öğrenme materyalinin türü (kitap, video, interaktif yazılım)
- Bağımlı Değişken: Matematik sınavındaki notlar (yüzde cinsinden)
- Kontrol Edilen Değişkenler:
- Sınavın zorluk derecesi
- Sınıfın ısısı
- Öğrenci başlangıç seviyesi
Bu deneyde, öğrencilere farklı öğrenme materyalleri sağlanır ve sınav sonuçları ölçülerek her öğrenme materyalinin öğrenci başarısına olan etkisi değerlendirilir. Kontrol edilen değişkenler sabit tutularak, elde edilen sonuçlar daha güvenilir bir şekilde bağımsız değişkenin etkisini yansıtacaktır.