Akademik kariyer hayali kuran birçok kişinin ilk adımı olan ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı), ÖSYM tarafından düzenlenen ve yükseköğretim kurumlarında birçok kadroya atanmak, lisansüstü eğitime başlamak veya yurt dışına yüksek lisans/doktora için gitmek isteyen adaylar için kritik bir sınavdır. Sayısal ve Sözel olmak üzere iki bölümden oluşan bu 100 soruluk sınav, üniversite bilgilerinizi değil, genel yeteneklerinizi ölçer. Puanınız Sayısal, Eşit Ağırlık ve Sözel olmak üzere üç farklı ağırlıkta hesaplanır ve tam 5 yıl boyunca geçerlidir.
Fen liseleri taban puanları ve yüzdelik dilimleri için sayfamızı takip ediniz.
Peki, ALES’te hedeflediğiniz puana ulaşmak için neler yapmalısınız? İşte size bu yolda rehberlik edecek kapsamlı ipuçları:
Genel Stratejiler: Temeli Sağlam Atın
Başarılı bir ALES serüveni, doğru bir başlangıçla mümkündür.
- 1. Hedefinizi Belirleyin ve Sınav Formatını İyi Tanıyın: Başvuracağınız programın hangi puan türünden (Sayısal, Eşit Ağırlık, Sözel) ağırlıklı olduğunu önceden belirleyin. Bu sayede, sizin için daha önemli olan alana daha fazla zaman ayırabilirsiniz. Toplam 150 dakikalık sınav süresi, zaman yönetimini ALES’in olmazsa olmazı haline getirir. Hangi soru tiplerinin sizi zorladığını, hangi konularda daha hızlı olduğunuzu bilmek, sınavda stratejik hareket etmenizi sağlar.
- 2. Düzenli ve Gerçekçi Bir Çalışma Programı Hazırlayın: ALES, geniş bir konu yelpazesine ve çeşitli soru tiplerine sahiptir. Plansız çalışmak, sizi yorabilir ve konuları yetiştirememe endişesine yol açabilir. Kendi günlük ve haftalık rutinlerinizi göz önünde bulundurarak size uygun bir program hazırlayın. Hangi alanda daha zayıf olduğunuzu belirleyerek, o alana daha fazla ağırlık vermek verimli bir çalışmanın anahtarıdır. Her gün düzenli olarak, az da olsa tekrar yapmaya özen gösterin ve çalışmalarınız arasında uzun boşluklar vermekten kaçının. Tutarlılık, ALES başarısında kritik bir faktördür.
- 3. Çözümlü Denemelerle Kendinizi Takip Edin: Haftada en az bir deneme çözerek hem sınav atmosferine alışın hem de süre tutma becerilerinizi geliştirin. Deneme sonrası en önemli adım, yanlışlarınızı analiz etmektir. Neden yanlış yaptığınızı, hangi konularda eksiğiniz olduğunu anlamadan ilerlemeniz oldukça zor olacaktır. Çözümlü denemeler, hatalarınızdan ders çıkarmanız ve benzer yanlışları tekrar etmemeniz için size yol gösterecektir. Ayrıca, farklı yayınevlerinin denemelerini çözmek, farklı soru tarzlarına aşinalık kazanmanıza yardımcı olur.
Sözel Testi İçin İpuçları: Kelimelerin Gücünü Keşfedin
Sözel test, özellikle paragraf soruları ile zaman alıcı olabilir. Bu bölümde başarılı olmak için pratik şart!
- 1. Paragraf Sorularında Hız Kazanın: Paragraf soruları, ALES sözel testinin önemli bir kısmını oluşturur ve genellikle adayları en çok zorlayan bölümdür. Her gün 10-15 paragraf sorusu çözerek hızınızı artırın ve farklı soru tiplerine (ana fikir, yardımcı fikir, yazarın tutumu, paragraftan çıkarılabilecek/çıkarılamayacak yargılar vb.) aşina olun. Bol bol pratik yapmak, paragrafı daha hızlı okumanızı ve doğru cevabı daha kısa sürede bulmanızı sağlar.
- 2. Akademik Okuma Pratikleri Yapın: ALES’te kullanılan dil, günlük konuşma dilinden ziyade akademik metinlere yakındır. Bu nedenle, makale, köşe yazısı, bilimsel içerikler, denemeler veya eleştirel yazılar okuyarak akademik dilin yapısına alışın. Bu okumalar, hem okuma hızınızı artırır hem de sınavda karşılaşacağınız karmaşık cümle yapılarını daha rahat anlamanıza yardımcı olur. Farklı konulardaki metinleri okumak, kelime dağarcığınızı da genişletecektir.
- 3. Dil Bilgisi ve Anlam Bilgisi Konularını Unutmayın: Sözel test sadece paragraftan ibaret değildir. Özellikle anlam bütünlüğü, cümle tamamlama, sözcükte/cümlede anlam gibi dil bilgisi ve anlam bilgisi konuları da testin önemli bir kısmını oluşturur. Bu konulara yönelik tekrar yapmak ve bolca soru çözmek, puanınızı yükseltmede size önemli bir avantaj sağlayacaktır.
Sayısal Testi İçin İpuçları: Mantık ve Pratik Birleşimi
Sayısal test, temel matematik bilgisi ve mantıksal yorumlama becerisi gerektirir.
- 1. Temel Matematik Bilginizi Güçlendirin: Problemler (yaş, hız, iş vb.), oran-orantı, yüzde, rasyonel sayılar, Kümeler ve Mantık gibi temel matematik konularındaki bilgilerinizi tazelemek ve bolca pratik yapmak büyük fayda sağlayacaktır. ALES sayısal testinde zorluk, genellikle işlemlerin karmaşıklığından değil, yorumun karmaşık olmasından kaynaklanır. Bu nedenle, konuyu derinlemesine anlamak ve farklı problem türlerine hakim olmak çok önemlidir.
- 2. Grafik ve Tablo Okumayı Öğrenin: Sayısal mantık sorularının önemli bir kısmı, tablo ve grafik yorumlamaya dayanır. Bu tür sorular, genellikle birden fazla veriyi bir araya getirme ve aralarındaki ilişkileri anlama yeteneğinizi ölçer. Farklı türde grafikler (çizgi, sütun, pasta) ve tablolar üzerinde pratik yaparak, verileri hızlı ve doğru bir şekilde analiz etme becerilerinizi geliştirin. İnternet üzerinde bu tür sorulara yönelik birçok kaynak bulabilirsiniz.
- 3. Zaman Yönetimi İçin Kısa Yollar Öğrenin: Özellikle işlem gerektiren sorularda pratik yollar öğrenmek size zaman kazandırır. Asal çarpanlara ayırma, denklem çözüm yöntemleri, yüzde hesapları için kısayollar gibi belirli soru tiplerine özgü pratik yöntemleri öğrenmek, sınavda her soruya daha fazla zaman ayırmanıza olanak tanır. Unutmayın, ALES’te her saniye değerlidir!
Zaman ve Stres Yönetimi: Sınavın Psikolojik Boyutu
Sınavdaki soru sayısının fazlalığı ve süre kısıtlaması, birçok adayda yetişme kaygısı ve stres yaratabilir. Bu nedenle, zaman ve stres yönetimi konusunda çeşitli pratiklerle kendinizi rahatlatmanız önemlidir.
- Zorlandığınız sorular üzerinde çok fazla zaman harcamayın. İlk turda kolay ve hızlı çözebileceğiniz soruları tamamlayıp, daha sonra zorlandığınız sorulara geri dönmek mantıklı bir stratejidir.
- Sınav stresinizi azaltmak için deneme sınavlarını gerçek zamanlı uygulayın. Sınav ortamını ve süresini simüle etmek, sınav günü yaşayacağınız gerginliği azaltmaya yardımcı olur.
- Nefes egzersizleri veya kısa meditasyonlar gibi rahatlama teknikleri öğrenmek, sınav anındaki kaygınızı kontrol altına almanızı sağlayabilir.
- Yeterli uyku ve düzenli beslenme gibi temel ihtiyaçlarınıza dikkat etmek, sınav performansınızı olumlu etkileyecektir.
Sonuç Olarak: Başarıya Giden Yol Nereden Geçer?
ALES’te yüksek bir başarı elde etmek, sistemli bir hazırlık süreci, etkili zaman yönetimi ve düzenli pratik ile mümkündür. Adayların güçlü ve zayıf yönlerini doğru şekilde analiz ederek buna uygun bir çalışma planı oluşturması, sınav başarısını doğrudan etkilemektedir. Ayrıca, sınav formatına uygun deneme sınavlarıyla hazırlık yapmak, hem hız hem de dikkat konusunda gelişim sağlayarak sınav performansını artırmaktadır.
Unutmayın, istikrarlı ve planlı bir çalışma süreci, ALES puanınızı yükseltmede belirleyici bir rol oynamaktadır.
