Matematik Projesi – KALİTELİ, İYİ, KÖTÜ VE ASAL SAYILAR

Proje Adı:    Kaliteli ,  İyi , Kötü  ve  Asal sayılar

Proje Amacı :

Pozitif tam sayıların;  bölenleri,  bölenleri toplamı (T) ve  sayının kendisi (n) arasındaki ilişkinin araştırılması.

Giriş :

Positif tam sayıların kalansız olarak (tam olarak) bölünebildikleri yine pozitif tam sayılar vardır. Bu sayılara o sayının bölenleri denir.

Her pozitif tam sayı 1 e kalansız tam bölünür. Aynı şekilde her pozitif tamsayı kendine kalansız tam olarak bölünebilir. Dolayısı ile 1 ve sayının kendisi her zaman o sayının bölenleridir. Sadece 1 e ve kendine bölünebilen, bunların haricinde bölenleri olmayan sayıların kümesine asal sayılar denir.(1 hariç)

Bunların haricindeki positif tam sayılar, hem 1 e, hem kendilerine, hem de diğer bölenlerine kalansız bölünür.

Bu projemdeki birinci hedefim, belli bir pozitif tam sayı grubunun bölenlerini bulmak ve tablo haline getirmektir.

İkinci hedefim ise , bölenlerin toplamlarını  bulmak, bu toplamlar ile orijinal pozitif tamsayı arasındaki ilişkiyi çıkarmaktır.

Üçüncü hedefim ise ,bu ilişkileri somut bir genel kurala dönüştürebilmektir.

Kullanılan yöntem:

Pozitif tam sayıların ilk 100 tanesini ele alarak bu yüz sayının bölenlerini , bölenlerinin toplamını  tablo haline getirdim. (Not: Bölenleri toplamında  sayının kendisini dahil etmedim.)

Pozitif  tam         Sayının Bölenleri                                                          Bölenleri toplamı (T)                       Toplamı sayı ile

  sayı (n)                                                                                                               (kendisi hariç)                              karşılaştırma 

                           

 1                     1                                                                             0                                           –

 2                     1,2                                                                          1                                      asal sayı

 3                     1,3                                                                          1                                      asal sayı

 4                     1,2,4                                                                       3                                           –

 5                     1,5                                                                          1                                      asal sayı

 6                     1,2,3,6                                                                     6                                       n  =  T

 7                     1,7                                                                          1                                      asal sayı

 8                      1,2,4,8                                                                   7                                            –

 9                      1,3,9                                                                      4                                            –

10                     1,2,5,10                                                                  8                                            –

11                     1,11                                                                        1                                       asal sayı

12                     1,2,3,4,6,12                                                            16                                         n <  T

13                     1,13                                                                        1                                       asal sayı

14                     1,2,7,14                                                                  10                                            –

15                     1,3,5,15                                                                  9                                             –

16                     1,2,4,8,16                                                               15                                            –

17                     1,17                                                                        1                                         asal sayı

18                     1,2,3,6,9,18                                                             21                                         n  < T

19                     1,19                                                                         1                                        asal sayı

20                     1,2,4,5,10,20                                                           22                                         n  <  T

21                     1,3,7,21                                                                  11                                             –

22                     1,2,11,22                                                                14                                             –

23                     1,23                                                                        1                                         asal sayı

24                     1,2,3,4,6,8,12,24,                                                    36                                          n <  T

25                     1,5,25                                                                      6                                              –

26                     1,2,13,26                                                                 16                                             –

27                     1,3,9,27                                                                   13                                             –

28                     1,2,4,7,14,28                                                            28                                        n  =  T

29                     1,29                                                                         1                                          asal sayı

30                     1,2,3,5,6,10,15,30                                                    42                                         n <  T

31                     1,31                                                                         1                                          asal sayı

32                     1,2,4,8,16,32                                                            31                                              –

33                     1,3,11,33                                                                 15                                              –

34                     1,2,17,34                                                                 20                                               –

35                     1,5,7,35                                                                   13                                              –

36                     1,2,3,4,6,9,12,18,36                                                  55                                        n <  T

37                     1,37                                                                          1                                        asal sayı

38                     1,2,19,38                                                                  22                                            –

39                     1,3,13,39                                                                  17                                            –

40                     1,2,4,5,8,10,20,40                                                     50                                       n  <  T

41                     1,41                                                                          1                                       asal sayı

42                     1,2,3,6,7,14,21,42                                                      54                                       n  <  T

43                     1,43                                                                          1                                       asal sayı

44                     1,2,4,11,22,44                                                           40                                           –

45                     1,3,5,9,15,45                                                             33                                           –

46                     1,2,23,46                                                                  26                                            –

47                     1,47                                                                          1                                       asal sayı

48                     1,2,3,4,6,8,12,16,24,48                                              76                                        n <  T

49                     1,7,49                                                                       8                                             –

50                     1,2,5,10,25,50                                                           43                                            –

51                     1,3,17,51                                                                  21                                            –

52                     1,2,4,13,26,52                                                           46                                            –

53                     1,53                                                                          1                                        asal sayı

54                     1,2,3,6,9,18,27,54                                                     66                                        n <  T

55                     1,5,11,55                                                                  17                                             –

56                     1,2,4,7,8,14,28,56                                                     64                                        n <  T

57                     1,3,19,57                                                                  23                                            –

58                     1,2,29,58                                                                  32                                            –

59                     1,59                                                                          1                                          asal sayı

60                     1,2,3,4,5,6,10,12,15,20,30,60                                    108                                         n <  T

61                     1,61                                                                          1                                          asal sayı

62                     1,2,31                                                                       3                                               –

63                     1,3,7,9,21,63                                                            41                                              –

64                      1,2,4,8,16,32,64                                                       63                                              –

65                      1,5,13,65                                                                 19                                             –

66                      1,2,3,6,11,22,33,66                                                   78                                          n <  T

67                      1,67                                                                          1                                         asal sayı

68                      1,2,4,17,34,68                                                           58                                           –

69                       1,3,23,69                                                                 27                                           –

70                      1,2,5,7,10,14,35,70                                                    74                                        n <  T

71                      1,71                                                                          1                                        asal sayı

72                      1,2,3,4,6,8,9,12,18,24,36,72                                      123                                        n < T

73                      1,73                                                                          1                                         asal sayı

74                      1,2,37,74                                                                  40                                           –

75                      1,3,5,15,25,75                                                           49                                           –

76                      1,2,4,19,38,76                                                           64                                           –

77                      1,7,11,77                                                                  19                                            –

78                      1,2,3,6,13,26,39,78                                                    90                                      n  <  T

79                      1,79                                                                          1                                       asal sayı

80                      1,2,4,5,8,10,16,20,40,80                                            106                                     n  < T

81                      1,3,9,27,81                                                                40                                          –

82                      1,2,41,82                                                                   44                                          –

83                      1,83                                                                           1                                       asal sayı

84                      1,2,3,4,6,7,12,14,21,28,42,84                                     140                                      n <  T

85                      1,5,17,85                                                                   23                                           –

86                      1,2,43,86                                                                   46                                           –

87                      1,3,29,87                                                                   33                                           –

88                      1,2,4,8,11,22,44,88                                                     92                                       n  < T

89                      1,89                                                                           1                                      asal sayı

90                      1,2,3,5,6,9,10,15,18,30,45,90                                     144                                       n <  T

91                      1,7,13,91                                                                    21                                           –

92                      1,2,4,23,46,92                                                            76                                            –

93                      1,3,31,93                                                                    34                                           –

94                      1,2,47,94                                                                   50                                           –

95                      1,5,19,95                                                                   25                                            –

96                      1,2,3,4,6,8,12,16,24,32,48,96                                     156                                         n  <  T

97                      1,97                                                                           1                                          asal sayı

98                      1,2,7,14,49,98                                                            73                                              –

99                      1,3,9,11,33,99                                                            57                                              –

100                    1,2,4,5,10,20,25,50,100                                              117                                           n <  T

Proje bütçesi:

Proje için herhangi bir harcama yapılmamıştır.

Proje çalışma takvimi:

01.Aralık.2012 – 15.Kasım.2012    Proje konusunun seçimi.

15.Aralık.2012 – 20.Aralık.2012    Proje konusu ile ilgili internet ve literatür taraması.

20.Aralık.2012 – 30.Aralık.2012    Konunun daraltılarak tanımlanmış bir alana indirgenmesi.

02.Ocak.2013 –   06.Ocak.2013    Sonuçların değerlendirilmesi.

06.Ocak.2013  –  18.Ocak.2013    Sade  bir sunumun hazırlanması.

 

Ulaşılan sonuçlar:

Pozitif  Tam Sayının kendisi ile bölenlerinin toplamları karşılaştırıldığında sayıların 4 ana grupta toplandığı görülmektedir. ( n = Pozitif Doğal Sayı   ,  T = Bölenlerinin kendisi hariç toplamı )

1.grup:  Bölenlerinin toplamı sayıya eşit:          ( n  =  T )

2.grup:  Bölenlerinin toplamı sayıdan büyük:    ( n  <  T )

3.grup:  Bölenlerinin toplamı sayıdan küçük :   (  n  >  T )

4.grup:  Bölenlerinin toplamı  bir e eşit:           (  1  =  T  )

Sonuçların değerlendirilmesi:

İlk n=100 pozitif tam sayı için:

1.grup:    n = T ise oluşan örüntü:   ( KALİTELİ  SAYILAR )

              n = { 6 , 28  }

Özellikleri: Bölenlerinin toplamı kendisine eşit sayılar. Bu özellik ender bulunduğu için  ilk yüzlük grupta böyle kaliteli sayılardan sadece 2 tane var.İkisi de çift sayı.

2.grup:    n < T ise  oluşan örüntü:  ( İYİ SAYILAR )

               n = { 12,18,20,24,30,36,40,42,48,54,56,60,66,70,72,78,80,84,88,90,96,100}

Özellikleri: Bölenlerinin toplamı kendinden büyük sayılar.Bu özellikte kolay bulunmadığı için ilk yüzlük grupta  bu sayılardan 22 adet var.Hepsi de çift sayı.

3.grup:   n > T  ise oluşan örüntü: ( KÖTÜ SAYILAR )

             n = { 1,4,8,9,10,14,15,16,21,22,25,26,27,32,33,34,35,38,39,44,45,46,49,50,

                     51,52,55,57,58,62,63,64,65,68.69,74,75,76,77,81,82,85,86,87,91,92,93,94,95,98,99 }

Özellikleri : Bölenlerinin toplamı kendinden  küçük  sayılar. Bu özellikte kolay bulunduğu için ilk yüzlük grubun yarısından fazlası bu tür sayılardan oluşuyor.Çift ve tek sayılardan meydana geliyor.

4.grup:    1 = T ise oluşan örüntü: (ASAL SAYILAR)

              = {2,3,5,7,11,13,17,19,23,29,31,37,41,43,47,53,59,61,67,71,73,79,83,89,97}

Özellikleri: Bölenlerinin toplamı  1 e eşit sayılar.Bu sayılar sadece 1 e ve kendilerine bölünebiliyorlar. Kendileri hariç bölenleri sadece 1 ,dolayısı ile toplamları da 1 dir..Bu sayılardan ilk yüzlük grupta 25 tane var.2 hariç diğerleri tek sayı.

Kaynaklar:

– İLKÖĞRETİM ÇALIŞMA KİTABİ Matematik 8    ( Mehtap Canpekel  )

– İLKÖĞRETİM DERS KİTABİ Matematik 8    ( Mehtap Canpekel) )

-www.matematikkulubu.org

-www.matematiknet.com

-www.vitaminilkogretim.com.tr

– www.matematiktutkusu.com

 

İlhami Ahmet Örnekal Ortaokulu
BAĞDAT CAD.NO:219 GÖZTEPE/KADIKÖY
MATEMATİK – KALİTELİ, İYİ, KÖTÜ VE ASAL SAYILAR
ATACAN SAGUT
GÜLÜMSER ARAZ

 

Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri