Öğrenci Fen Projesi / Matematik Projesi
Bu Benim Eserim Fen Bilimleri ve Matematik Projeleri Yarışması
Bilim Şenliği Projeleri
BEYAZ ŞEKER,ESMER ŞEKERE KARŞI !
Projenin Amacı:
Evde yapılan mayalama işlemlerinde sıcaklık ve besin türünün önemini ortaya koymak.
Giriş:
Annemin evde yaptığı mayalı poğaça hamurunun kabarmasını izlemek ve onunla oynamak çocukluğumdan beri ilgimi çekmiştir.Geçenlerde yine poğaça yapmak için hazırladığımız hamur çok uzun zamanda ,hem de istediğimiz gibi kabarmadı.Anneme sorduğumda : Mayalama sırasında şeker koymayı unuttuğunu ve mutfağın biraz serin olduğunu söyledi.
Bunları ertesi gün arkadaşımla paylaştığımda O?da bana annesinin organik besin tüketimine önem verdiğini,ekmek makinesi sayesinde ekmeklerini evde yaptıklarını,ancak annesinin esmer şeker kullanmaya başladığından beri ekmeklerin daha az kabardığını söyledi.Ancak annesinin bunu kabul etmediğini ifade etti.
Bunları beraber yorumladığımızda :Yapacağımız bir çalışma ile bunları ailemize ve çevremizdekilere nasıl somut bir şekilde anlatabilirizi düşünmeye başladık.
Fikrimizi öğretmenimizle paylaştık.İnternet ve kitaplardan ilgili bilgileri araştırdık.Ve kendimize aşağıdaki gibi bir çalışma planı hazırlayarak deneyimize başladık.
KAP NUMARASI 1 2 3 4 5 6
ODA SICAKLIĞI 220C 220C 220C 220C 220C 220C
SU MİKTARI 100 ml 100 ml 100 ml 100 ml 100 ml 100 ml
SU SICAKLIĞI 250C 250C 250C 250C 250C 600C
MAYA MİKTARI 1 çay kaşığı 1 çay kaşığı 1 çay kaşığı 1 çay kaşığı 1 çay kaşığı 1 çay kaşığı
toz maya toz maya toz maya toz maya toz maya toz maya
BESİN GRUBU – 1 çay kaşığı tuz 1 küp şeker 2 küp şeker 1 küp esmer şeker 1 küp şeker
MAYALAMA SÜRESİ 3 SAAT 3 SAAT 3 SAAT 3 SAAT 3 SAAT 3SAAT
20 Aralık 2012 günü arkadaşımla hazırlanarak öğretmenimizin kontrolünde etkinliğimizi gerçekleştirdik.Tüm erlenmayerlere tabloda hazırladığımız çerçeve plana göre malzemeleri koyduk.Laboratuarda uygun koşulları sağlayarak,mayalanma sonuçlarını gözlemlemek için beklemeye başladık.
*A- Marketlerdeki raflarda hep görüyoruz, beyaz şeker ve esmer şeker… Her ikisi de birbirine yakın raflarda, hemen hemen aynı kategoride, ama aradaki fark nedir?
Esmer şeker, kendi tanımıyla, beyaz kristal şekerin ön işlemlerden geçirilmiş ve gıda saflığına ulaştırılmış bir miktar şeker kamışı melasıyla karıştırılarak elde edilmektedir. Kahve renginden dolayı da “Esmer veya Kahverengi Şeker” adını da almıştır. Esmer şekerin üretim şekline ve renk koyuluğuna göre de alt grupları vardır. Eğer %3.5 oranında melas içeriyorsa “Açık esmer şeker”, fakat bu oran %6.52’e çıkınca “koyu esmer şeker” olarak adlandırılır.
*B- Beyaz şeker yerine esmer şeker tüketmek, sağlık açısından daha faydalıdır. Rafine şeker ve rafine karbonhidratlar kana hızlı karışır ve aşırı insülin salgılanmasına neden olarak pankreası zorlarlar. Bu da Diyabet (şeker) hastalığının başlamasını hızlandırır.
*C- Tuz, mayanın fermantasyonunu kısıtladıgı için ilave tuz ile bu süre uzar. Seker ise tam tersi islev görür. Bu nedenle tuz ve seker ayarı saglıklı olmalıdır.Isı, mayanın bölünmesi ve büyümesinde anahtar islev görür.
Mayalara göre Sıcaklıgın etkileri:
2 Santigrat Derece : Maya aktif olmamıstır, mayalama yapmaz.
16-21 Santigrat Derece: Faaliyettedir, ancak faaliyeti çok yavastır.
21-32 Santigrat Derece: Yas Maya için en ideal Sıcaklıktır.
41-46 Santigrat Derece: Aktif Kuru Maya için en idealSıcaklıktır.
52-54 Santigrat Derece: İnstant Maya için en ideal Sıcaklıktır.
59 Santigrat Derece ve Üstü: Maya ölür.
*D- Maya, mayalanma adıyla bilinen fermentasyon işlemini tetikleyen aktif bir mikroorganizmadır. Maya ekmek ve şekerle karıştırılıp dikkatle ısıtıldığında, uygun sıcaklığı (yaklaşık 25°C) maruz bırakıldığında hamurun kabarmasını sağlayan gazlar üretir. En yaygın maya türü, taze veya kuru şekilde sunulan ekmek mayasıdır. Taze mayanın raf ömrü daha kısayken, kuru maya yaklaşık 7 g maya içeren paketlerde satılır ve daha güçlü mayalanma özelliklerine sahiptir. Karbonat ve tartar kreması içeren kabartma tozu, kekler için daha uygundur.soda içeren kabartma tozu kek yapımı için daha uygundur.
Bu çalışmayı yaparken annelerimizden,komşularımızdan, öğretmenimizden, arkadaşlarımdan,yardım ve bilgi aldık. İnternetten konu ile ilgili kaynak taraması yaptık
Kullanılan Yöntem :
Kontrollü deney, araştırma, gözlem,karşılaştırma, literatür taraması,
Mayalanma kaplarımızı daha önce planlamış olduğumuz çizelgeye göre 20 Aralık 2012 günü laboratuarda hazırladık..Tabloya işlemlerin adımlarını ve saatini kaydettik.
Proje Bütçesi:
Malzemelerimizi ( toz maya,beyaz ve esmer küp şeker ) okula evlerimizden getirdiğimiz için bir harcamamız olmadı.Su sıcaklığını ölçtüğümüz termometre laboratuarda var.Fotoğraf makinemizde zaten önceden vardı.
Proje Çalışma Takvimi :
Kasım 2012 : Düşünme ve beyin fırtınası yapma, Proje fikrinin şekillenmesi ,
Literatür (kaynak ) taraması
20 Aralık 2012 :Deney düzeneklerinin hazırlanması
20 -31 Aralık 2012 :Sonuçların gözlemlenmesi Sonuçların değerlendirilmesi Yazılı belge ve fotoğrafların düzenlenmesi
Sonuçlar, Sonuçların değerlendirilmesi :
Çalışmamız sonunda:
1. kapta : Bir miktar mayalanma meydana geldi.Gaz kabarcıkları oluştu.
2. kapta : Maya mantarlarının çoğalmasını kolaylaştırmak için besin grubu olarak seçtiğimiz tuzun mayalanmayı engellediği ,gaz kabarcıklarının çok az oluştuğu görüldü.
3. kapta : Mayalanma oluştu.Hazırlanan karışım kabardı.
4. kapta : Mayalanma oluştu. Hazırlanan karışım çok güzel kabardı.
5. kapta : Mayalanma oluştu.Ancak mayalanmanın başlaması,gaz kabarcıklarının çıkışı ve artış hızı beyaz şekerin gerisinde kaldı.
6. kapta : Suyun sıcaklığının artması maya mantarlarının bölünme hızını olumsuz etkiledi.Mayalanma,gaz kabarcığı oluşumu yok denecek kadar azdı.
Bu denenmiş bilgiye dayanarak bundan sonra çevremizdekilere süper ekmek yapımı ve güzel kabaran mayalı poğaça tarifi verecek düzeye ulaştık. Suyun sıcaklığı ve şekerin önemini deneyerek öğrenmiş olduk.
Ve böylece evde yapılan mayalama işlemlerinde sıcaklık ve besin türünün önemini ortaya koyma düşüncemizi kontrollü deney yaparak gözlemlemiş olduk.
Hezarfen Ahmet Çelebi Ortaokulu
BİYOLOJİ – BEYAZ ŞEKER , ESMER ŞEKERE KARŞI !
ŞIMAL BALCIOĞLU MELISA NAZ TANIŞ
AYŞE BİLGİ